Php dili web uygulamaları geliştirmek için oldukça popüler bir programlama dilidir. Bu nedenle, Php’de kullanılabilecek en etkili programlama teknikleri ve stratejileri hakkında bilgi sahibi olmak gerekmektedir.
Modüler programlama, uygulamanın büyüklüğüne göre küçük parçalar halinde modüller oluşturarak esnek bir yapı kurma yöntemidir. Bu yöntem sayesinde kodda yapısal değişiklikler yapmak daha kolay hale gelmektedir.
Nesne yönelimli programlama ise kodların yeniden kullanılabilirliğini artırmak ve daha organize hale getirmek için objeleri kullanarak kod yazma yöntemidir. Sınıflar ve nesneler oluşturarak nesneler üzerinde methodlar kullanmak ve özellikler atamak ise bu yöntemin temel özelliklerindendir.
Polymorphism ve inheritance ise nesne yönelimli programlamanın en önemli özelliklerindendir. Polymorphism, aynı işlemi farklı şekillerde yapmak için kullanılan ve kodun tekrarını önleyen bir yöntemdir. Inheritance ise bir sınıfın özelliklerini ve methodlarını başka sınıflara aktarabilme yöntemidir.
Encapsulation, kodun birbirinden ayrılmasını sağlayarak daha okunaklı ve organik bir yapı oluşturma yöntemidir. Bu yöntem sayesinde kod daha okunaklı hale gelir ve daha iyi yönetilebilir.
Test-driven development, kodun testlerini yazarak önce test sürecini tamamlama ve daha sonra testlere uygun kod yazma yöntemidir. Bu metod sayesinde olası hatalar önceden tespit edilebilir ve böylece yazılan kod daha kusursuz hale gelebilir.
Model-View-Controller (MVC), uygulamayı veri, tasarım ve işlevsel anlamda ayrı bölümlere bölerek daha düzenli ve organize hale getirme yöntemidir. Bu yöntem sayesinde uygulama daha fazla ölçeklenebilir ve yönetilebilir hale gelebilir.
Dependecy Injection, bir sınıfın diğer sınıfları kullanabilmesi için dışarıdan objelerin enjekte edilmesi yöntemidir. Bu yöntem sayesinde kod daha esnek hale gelir ve daha iyi yönetilir.
Modüler Programlama
Php dilinde programlama yaparken, uygulamanın büyüklüğüne göre küçük parçalar halinde modüller oluşturarak esnek bir yapı kurmak oldukça önemlidir. Bu yöntemle, kodunuzda meydana gelebilecek hataların kaynağına daha hızlı bir şekilde ulaşabilir ve hatayı düzeltebilirsiniz.
Modüler programlama yöntemiyle, her bir modül kendi içinde bağımsız bir şekilde çalışarak uygulamanın geneline tam uyum sağlar. Bu sayede, uygulamanın büyümesi durumunda, modüller kolayca eklenebilir veya çıkarılabilir. Ayrıca, her bir modülün kendine özel testleri olduğundan, uygulamanın bütününü test etmek de daha kolay hale gelir.
Modüler programlama yönteminin en büyük avantajı, kodun daha okunaklı ve anlaşılır hale gelmesidir. Kodunuzda işlevsel bir değişiklik yapmanız gerektiğinde, modüler yapısı sayesinde değişiklikleri hızlı ve kolay bir şekilde yapabilirsiniz. Ayrıca, ilerideki geliştirmelerinizde de çok faydalı olacak bir yapı kurma olasılığına da sahipsiniz.
Nesne Yönelimli Programlama
Nesne yönelimli programlama, modern programlama paradigmalarından biridir. Bu programlama tekniği, kodların daha organize ve yeniden kullanılabilir hale getirilmesini sağlar. Objelerin kullanımı, kodun sınıflara ve nesnelere ayrılmasını ve daha modüler bir yapı oluşturulmasını sağlar.
Objeler, uygulama içindeki gerçek ya da soyut düşüncelerin temsil edildiği yapılandırılmış verilerdir. Nesne yönelimli programlama, bir sınıf tasarlama ve bu sınıftan nesneler oluşturma yöntemi olarak tanımlanabilir.
Bir nesne, sınıfa ait özellikleri (property) ve işlemlerini (method) içerir. Bu özellikler ve işlemler, bir sınıf tanımlandığında kullanıma hazır hale gelir. Bu sayede, bir sınıfın özellikleri ve işlemleri, başka sınıflarda da tekrar kullanılabilir. Bu da kodun yeniden kullanılabilirliğini arttırır.
Nesne yönelimli programlama, ayrıca karmaşık bir kod tasarımını daha okunaklı ve anlaşılır bir hale getirir. Kod blokları, daha düzenli bir yapıya bürünür ve kodun bakımı ve geliştirilmesi kolaylaşır. Özellikle büyük projelerde, bu programlama tekniği kullanıldığında, kodun yönetimi daha kolay hale gelir.
Sınıflar ve Nesneler
Php dilinde programlama yaparken sınıflar ve nesneler oldukça önemlidir. Sınıflar, nesnelerin taslağı olarak düşünülebilir. Nesneler, ise sınıflardan türetilen örneklerdir. Yani, sınıflar nesneler için bir şablon görevi görürler.
Bir sınıf oluşturulduğunda, nesneler belirli bir şablonu takip ederler ve sınıfın özelliklerini ve methodlarını miras alırlar. Nesneler üzerinde kullanılabilen methodlar, sınıfın içinde tanımlanır. Ayrıca, nesnelerin özellikleri de sınıf içinde tanımlanır ve nesnelere atama yapılır. Özellikler, nesnelerin davranışlarını etkiler.
Örneğin, bir araba sınıfı oluşturulduğunda, araba nesneleri bu sınıfın özelliklerini miras alırlar. Araba sınıfının özellikleri araba markası, modeli, rengi, hızı, frenleri vb. olabilir. Arabanın özelliklerine değer atamak için bir nesne oluşturulur ve bu nesneye arabanın özellikleri atanır. Ayrıca, araba sınıfının içinde yer alan methodlar da nesneler üzerinde kullanılabilir. Örneğin, arabayı hızlandırmak için bir method yazılabilir ve bu method nesneler üzerinde kullanılabilir.
Polymorphism
Polymorphism, programlama dilinde çok kullanılan bir kavramdır. Bu kavram, bir işlemi farklı şekillerde yaparak kodun tekrarını önler. Bu sayede kod tekrarlarından kaçınarak daha az kod yazma ve daha az hata yapma imkanı sağlar.
Bunun en büyük avantajı ise doğru bir şekilde yapılandırılmış kodun daha özgür ve esnek olmasıdır. Ayrıca kodu daha temiz ve okunaklı hale getirmeye, bakım kolaylığı sağlamaya ve geliştirmelerde kolaylık sağlamaya yardımcı olur.
Polymorphism, iki şekilde uygulanır: overload ve override. Overload, aynı methodun farklı parametrelerle kullanılmasıdır. Override ise bir methodun base class’ından türetilmiş alt sınıflarda değiştirilmesidir.
Bu kavram, özellikle nesne yönelimli programlama dilinde sıkça kullanılır. Nesne yönelimli programlama dilinde, nesnelerin tek bir işlevi olması beklenir. Fakat bir nesnenin farklı işlevleri de olabilir. Polymorphism ile bir nesne, aynı anda farklı işlevlere sahip gibi davranabilir.
Polymorphism, sadece bir dizi kod yazmakla ilgili değildir. Kod yapısında bazı değişiklikler yapılması gerektiğinde, tüm kod projelerinde etkisi vardır. Bu nedenle, bu kavram bir programlama dili içinde yer alan en önemli ve gerekli özelliklerden biridir.
Inheritance
Inheritance, bir sınıfın özelliklerini ve methodlarını diğer sınıflara aktarma yöntemidir. Bu yöntem, kod tekrarını önlemek için kullanılır. Buna göre, bir sınıfın belirli özelliklerini başka bir sınıfa aktarmak için Inheritance kullanılır.
Örneğin, hayvan sınıfı oluşturalım ve bu sınıfın özellikleri olarak kilosu ve rengi olsun. Daha sonra, bu sınıfı köpek, kedi ve at sınıflarında kullanalım. Bu durumda, kilosu ve rengi gibi özellikler, hayvan sınıfından kalıtılarak tekrar kullanılabilir.
Bir başka örnek olarak, araç sınıfı oluşturalım ve bu sınıfın özellikleri olarak markası ve rengi belirleyelim. Ardından otomobil ve motosiklet sınıflarını oluşturalım ve bu sınıflarda araç sınıfının özelliklerini kullanalım. Motorlu taşıtların marka ve rengi gibi özellikleri, araç sınıfından kalıtılarak tekrar kullanılabilir.
Inheritance sayesinde, kodların daha organizeli ve düzenli olması sağlanır. Ayrıca, bu yöntemle kodların yeniden kullanılabilirliği artar ve kod tekrarından kaçınılır. Inheritance kullanarak oluşturulmuş sınıflar, özellikleri ve methodları diğer sınıflara kolayca aktarılabilir.
Encapsulation
Encapsulation, bir programlama tekniğidir. Bu teknik ile kodun birbirinden ayrılması sağlanarak daha okunaklı ve organik bir yapı oluşturulur. Encapsulation sayesinde bir modül, kendi içindeki değişkenleri ve fonksiyonları kontrol altında tutar ve dışarıdan müdahale edilmesini engeller. Böylece, diğer modüllerle daha az bağımlı ve daha az hata veren bir kod yazma imkanı sağlar.
Encapsulation genellikle nesne yönelimli programlama ile birlikte kullanılır. Bu sayede, bir sınıf içindeki özellikler ve methodlar birbirinden ayrılmış olur ve daha okunaklı bir kod yazılabilir. Ayrıca, kodun bakımı daha kolay hale gelir ve bir yerde yapılan değişiklik diğer bölümleri etkilemez.
Encapsulation, açık bir API (Application Programming Interface) oluşturarak kodun daha kolay anlaşılmasını ve kullanılmasını sağlar. Ayrıca, kodun daha güvenli olmasını da sağlar. Çünkü dışarıdan tüm erişimler sınırlıdır ve hatalı kullanımların önüne geçilmiş olur.
Encapsulation ile, kodun birbirinden ayrılması ve her modülün kendi işlevini yerine getirmesi sağlanır. Bu sayede, kod daha düzenli ve organik bir yapıya sahip olur ve daha kolay anlaşılabilir hale gelir.
Test-Driven Development
Test-Driven Development (TDD) yani Test Odaklı Geliştirme, yazacağımız kodun alanında uzman bir test ekibi tarafından test edilmesine ihtiyacımız olmadığı anlamına gelir. Bu yöntem, yazacağımız kodun her adımının doğru şekilde çalıştığını bize kanıtlar ve bizi herhangi bir hatadan kurtarır. TDD yaklaşımında, önce testler yazılır, sonra bu testlerin başarıyla geçilmesi için kod yazılır. Bu yöntem, uygulamanın daha tutarlı ve stabil çalışmasını sağlıyor.
TDD yaklaşımını kullanarak, yazacağımız her kodu testlere uygun bir şekilde yazmalıyız. Bu şekilde, kodun test edilmesi kolaylaşır ve kodun daha kaliteli ve hatasız olmasını sağlar. TDD, Kodda kaliteli değişiklikler yapmak için yardımcı bir yöntemdir.
Test süreci aslında kodlama sürecinin başlamasından önce yapılmalıdır. Önce testler yazılır, sonra bu testler aşamalı olarak geçilir ve sonrasında gereksinimlere uygun kod yazılır. Bu aşamaların tekrarlanması sırasında, uygulamanın kalitesi artar.
TDD yaklaşımını kullanarak yazdığımız kodların teslerine uygun bir şekilde olmasına özen göstermeliyiz. Bu şekilde, kod içindeki hataları önceden görebilir ve gelecekte oluşabilecek hataların önüne geçebiliriz. Ayrıca, daha kolay ve etkili bir kod yazma süreci sunarak işimizi hızlandırır.
Model-View-Controller (MVC)
Model-View-Controller (MVC) yöntemi, kodun veri, tasarım ve işlevsel anlamda ayrı bölümlere bölerek daha düzenli ve organize hale getirilmesini sağlar. Model kısmı uygulamadaki verileri tutma ve yönetme işlemini gerçekleştirirken, View kısmı uygulamada görülebilen kısmı oluşturur. Controller kısmı ise kullanıcının View üzerinden veri girme ve veri alması işlemini yönetir ve Model ile View arasında iletişimi sağlar.
Bu yöntem, büyük ölçekli uygulamalar için oldukça faydalıdır çünkü kodun birbiriyle entegrasyonu zor bir hal aldığında, MVC sayesinde birbirinden bağımsız ve daha anlaşılır bir yapı oluşur. Ayrıca, farklı bileşenlerde yapılacak değişikliklerin diğer bileşenlere olan etkisi minimize edilir ve daha kontrollü bir geliştirme ortamı sağlanmış olur.
MVC ayrıca işlevsel tasarım ve kodlama arasında net bir ayrım sağlar. Bu sayede, kod yazılırken tasarımın veya işlevselliğin diğerini etkilemesi önlenebilir. Bu işlem sırasında, tasarımla uğraşan ekip View kısmında çalışırken, işlevselliği ve veritabanı işlemlerini yapan ekip Model kısmında çalışabilir. Controller kısmı ise bu iki bileşen arasında bir köprü görevi görerek uygulamanın düzgün çalışmasını sağlayabilir.
Model
Model, uygulamanın verileri tuttuğu ve yönettiği bölüm olarak adlandırılabilir. Bu bölüm, uygulamada kullanılacak olan tüm verileri içerir. Bu veriler, veritabanından, dosyalardan veya başka kaynaklardan gelebilir. Model, uygulamanın işlevlerini yerine getirmek için gerekli olan verileri alır ve işler.
Bir Model’in birçok özelliği bulunmaktadır. Örneğin, Model’in veri tabanına erişme, verileri alma veya güncelleme, doğrulama veya veri geçerliliğini kontrol etme, verileri sıralama veya filtreleme gibi özellikleri içerebilir.
Genellikle, Model sınıfları verileri birbirine bağlı olarak tutar. Bu, daha karmaşık veri yapıları oluşturmak için birden fazla modelin kullanılabileceği anlamına gelir. Aynı zamanda, Model sınıfları uygulamanın farklı alanlarında kullanılmak üzere tasarlanmıştır. Yani, bir Model sınıfı, uygulamanın sadece bir bölümünde kullanılabilecek olan özel bir veri türünü temsil edebilir.
Model ayrıca, uygulamanın başka bölümleri ile veri paylaşımı yaparken, veri sızdırmalarını önlemek için koruma sağlar. Bu nedenle, Model, uygulamanın güvenliği için de oldukça önemli bir rol oynar.
View
Php dilinde kullanılan model-view-controller (MVC) mimarisinde “View”, bir uygulamanın görünen kısmını oluşturan bir bölümdür. Kullanıcı arayüzü, sayfalar, form alanları, butonlar vb. burada yer alır. “View” bölümü, web sayfasında görülecek olan HTML, CSS ve JavaScript kodlarını barındırır.
View, genellikle Controller ile birlikte çalışır ve Template Engine olarak da adlandırılır. Bu, HTML sayfalarının programlama mantığına göre tasarlanmasına olanak sağlar. View işlevi, programlama mantığı, veri ve kullanıcının isteğine göre HTML dosyası üretmek ve bu dosyayı kullanıcıya sunmaktır.
Bir Php uygulamasında View bölümü, işlevsel ve tasarımsal olarak ayrı düzenlenir. Örneğin, uygulamada bir form oluşturulacaksa, bu formun HTML kodları View bölümünde, formun verilerinin işleneceği Php kodları ise Controller ve Model bölümlerinde yer alır.
View bölümü, düzenli bir yapıda yazılması gereken bir bölümdür. Çünkü hem işlevsel hem de tasarımsal hatalar, uygulamanın çalışmasını etkileyebilir. Ayrıca, View bölümü SEO dostu olmalı ve kullanıcı deneyimini iyileştirmek için uygun bir tasarım kullanılmalıdır.
View bölümünde sıklıkla kullanılan etiketler arasında div, form, input, select, button yer alır. Bu etiketler, uygulamanın görülebilir bölümü için HTML kodları oluştururken kullanılabilir.
Controller
Controller, model-view-controller yapısında önemli bir yere sahiptir. Kullanıcının View tarafından girilen verileri alarak, bunları Model’a iletmek ve Model’den gelen verileri View’a yönlendirmekle görevlidir.
Controller, kullanıcının yaptığı işlemleri yönetir ve uygulamadaki işlemleri organize eder. View içinde yer alan butonların veya formların tıklanması, Controller tarafından yönetilir. View’den gelen istekleri karşılar ve sayfalar arasında veri akışını sağlar.
Controller, Model ve View arasındaki iletişimi sağlar ve uygulamanın Mantıksal ve işlevsel bölümünü oluşturur. Kısacası, Controller uygulamanın yönetici bölümüdür.
Model verileri tutarken, view ise bu verileri gösterir. Controller ise bu verilerin işleme sürecini yürütür. Bu nedenle, Controller’ın görevi oldukça önemlidir ve uygulamanın doğru çalışmasını sağlar.
Controller, birçok farklı uygulamada kullanılabilir. Örneğin, bir e-ticaret sitesinde kullanıcıların ürünleri sepete ekleyip çıkarması ve ürünleri satın alması, Controller tarafından yönetilir. Veri tabanlarında yapılan işlemler de Controller tarafından yönetilir.
Controller, model-view-controller yapısının en önemli bölümlerinden biridir ve uygulamanın doğru çalışması için gereklidir. Model ve View arasında köprü görevi görür ve uygulamanın bir araya gelmesini sağlar.
Dependecy Injection
Dependecy Injection, bir sınıfın diğer sınıfları kullanabilmesi için dışarıdan objelerin enjekte edilmesi yöntemidir. Bu yöntem sayesinde sınıflar arasındaki bağımlılık azaltılır ve kodun esnekliği artırılır.
Dependecy Injection yöntemi, işlevler arasında bağlantı sağlamak için kullanılır. Bir sınıftaki bir işlev, bir başka sınıfta bulunan bir işleve bağımlılık oluşturabilir. Bu durum, başka bir sınıfın varlığından haberdar olmadan çağrılabilen bir katman oluşturarak çözülebilir.
Bu yöntem, bir sınıfın bağımlılığını, bir başka sınıfın nesnesinin doğrudan enjekte edilmesi şeklinde yönetir. Bu sayede, uygulamanın farklı bölümlerinde yapılan değişiklikler, sınıfın bağımlılıklarını etkilemez.
Dependecy Injection yöntemi, sınıflar arasında karşılıklı bir bağlantı sağlar ve kod karmaşıklığını azaltır. Bu yöntem, sürdürülebilir ve kolayca ulasan bir kodun oluşmasını sağlar. Bu nedenle, uygulama geliştirme sürecinde kullanılması gereken önemli bir programlama teknolojisidir.
Özetle, Dependecy Injection yöntemi sayesinde sınıflar arasındaki bağlantı işlemleri daha düzenli ve kolay bir şekilde gerçekleştirilebilir. Bu yöntem, sınıfların bağımlılıklarını azaltarak kodun esnekliğini artırır. Dependecy Injection, modern uygulama geliştirme sürecinde daha sürdürülebilir ve organize bir kod yapısının oluşmasını sağlar.
