Doğal afetler, her zaman beklenmedik ve insanlar için tehlikeli olabilir. Depremler, hortumlar, sel ve tsunamiler gibi doğal afetlerin yıkıcı etkilerini azaltmak için hazırlıklı olmak önemlidir. Afet sırasında hayatta kalmak için doğru önlemleri almak, felaketlerin sonuçlarını en aza indirebilir.
Fakat, ne tür bir afetle karşılaşabileceğinizi bilemezsiniz. Bu yüzden, acil durum planı yapmak ve acil durum kitlerinin hazırlanması gibi birkaç önlem almak gerekir. Bu önlemler afet sırasında hayatta kalmanıza yardımcı olabilir.
Her tür afettin kendine özgü özellikleri mevcuttur. Depremler gibi afetlerin aniden meydana gelme eğilimleri vardır, hortumlar ise genellikle önceden tahmin edilemezler. Sel durumunda, yüksekliğe çıkmak önemlidir, ancak tsunami durumunda, yüksek bir binada kalmanız gerekmektedir. Her bir afet türü için, koruyucu önlemler hakkında bilgi sahibi olmak önemlidir.
Doğal afetlere hazırlıklı olmak, hayatta kalmak için çok önemlidir. Afet öncesi hazırlıklar yapmak, evde bir toplanma alanı belirlemek, acil durum telefon numaralarını kaydetmek veya kitapçık halinde hazırlamak, acil durum planını ve bir acil durum çantası hazırlamanız gerekir. Planlama ve hazırlık yapmak, afet sırasında hayatta kalmanıza yardımcı olabilir.
Doğal Afetlerin Çeşitleri
Doğal afetler, dünya genelinde farklı şekillerde meydana gelebilen olaylardır. Bu afetler, depremler, hortumlar, sel ve tsunamiler olarak dört ana kategoriye ayrılabilir. Depremler, dünya genelinde en sık rastlanan doğal afetlerden biridir ve can kayıplarına, yapısıkıntılarına ve arazi kaymalarına neden olabilir. Hortumlar, rotaional hava sütunlarıdır ve genellikle ABD’de etkili oldukları bölgelerde yıkıcı etkileri nedeniyle korkulan afetlerdendir. Sel, yoğun yağışlar veya kar erimeleri sonucunda meydana gelen doğal afetlerdir. Tsunamiler ise su altında meydana gelen sismik aktiviteler nedeniyle oluşan büyük dalgalar olarak bilinir.
Doğal afetlerin kategorize edilmesi ve her birinin özellikleri hakkında bilgi sahibi olmak, bir afet durumunda hayatta kalmak için önemlidir. Her bir afetin kendine özgü önlem ve hazırlık yöntemleri bulunur. Örneğin, hortumlar için korunmalı alanların belirlenmesi, sel durumunda en yüksek yerlere çıkma ve tsunami durumunda açık alana kaçma gereklidir.
Bu nedenle, doğal afetler hakkında bilgi sahibi olmayı ve acil durum planlaması yapmayı önemsemeliyiz. Bir acil durum kitinin bulunması ve acil durum planının hazırlanması, afet durumunda nasıl hareket edileceği konusunda fikir sahibi olmak için yardımcı olacaktır. Ayrıca, afet öncesinde tedbirler alarak afetin etkisini azaltmak da önemlidir. Örneğin, depreme dayanıklı yapılar inşa edilmesi, sel önleme sistemleri kurulması ve benzeri önlemlerle doğal afetlere hazırlıklı olabiliriz.
Depremler
Depremler, yer kabuğundaki hareketler nedeniyle ortaya çıkan doğal afetlerden biridir. Dünya üzerinde her yıl binlerce deprem meydana gelmektedir. Ancak, canlıların ve yapıların zarar görmesi için yeterli şiddette olanlar korkulan depremlerdir.
Depremlerin yıkıcı etkisi nedeniyle, felaket öncesinde ve sonrasında yapılacaklar hayat kurtarıcı olabilir. Deprem sırasında kendimizi ve sevdiklerimizi korumak ve deprem sonrasında enkaz altında kalmadan kurtulmak için önceden hazırlıklı olmak önemlidir.
Deprem anında evdeyseniz, masa veya sehpa altına sığınmak ve kafanızı korumak hayat kurtarıcı olabilir. Duvarın yanında veya cam yakınlarında durmamalısınız. Ayrıca, açık alandaysanız açık alana çıkmalı ve sarsıntılar durduktan sonra bina ve yapıların çevresinde dolaşmaktan kaçınmalısınız.
Deprem sonrasında ise, sakın paniğe kapılmayın ve yaralanmış kişilere yardım etmek için öncelikle yangın, gaz sızıntısı, su baskını veya elektrik arızaları gibi riskleri kontrol edin. Ayrıca, kendinizi ve sevdiklerinizi sıcak tutmak için battaniye, kıyafet ve yiyecek gibi temel malzemeleri acil durum çantasına ekleyin.
Ne Yapılmalıdır?
Deprem anında evdeyseniz, en güvenli yeriniz masa veya sehpa altıdır. Bu nedenle, kendinizi hızlıca bu alanlara alarak, başınızı korumalısınız. Duvarın yanında veya cam yakınlarında durmayın, çünkü cam parçaları veya duvar kırıkları size zarar verebilir. Açık alandaysanız, açık alana çıkarak, elektrik tellerinden uzak durmalısınız.
Hortumlar
Hortumlar, yıkıcı etkileri nedeniyle dünya genelinde korkulan doğal afetlerden biridir. Bu afet türü, hızlı bir şekilde hareket eden rotasyonel hava sütunlarından oluşur. ABD’de etkili oldukları bölgelerde özellikle korkulan hortumlar, genellikle tornado adıyla anılır.
Hortumlar, evleri ve nesneleri yerle bir edebilecek kadar yıkıcıdır. Onlardan korunmak için evlerde korunma alanlarının belirlenmesi önemlidir. Ayrıca, hortum yaklaştığında, vücudunuzu korumak için bir kaleci gibi hareket etmek gerekir.
Hortumların çapı, 10 metreden daha küçük olabileceği gibi, 3 kilometre uzunlukta ve 3 kilometre genişliğinde olabilen devasa hortumlar da meydana gelebilir. Bu nedenle, hortumlarla mücadele konusunda alınabilecek önlemler de büyük ölçüde farklılık gösterir.
Bu afetler, özellikle belirli bölgelerde meydana geldiğinde ciddi bir tehdit oluşturur. Bu nedenle, hortumların etkili olduğu bölgelerdeki insanlar mutlaka afet hazırlıklarını yapmalılar. Hortumlarla mücadele için doğru adımların atılması, hayatta kalmak için kritik önem taşır.
Ne Yapılmalıdır?
Hortumlar, güçlü rüzgârlar ve hızlı bir şekilde hareket eden rotasyonel hava sütunları olarak tanımlanır ve yıkıcı etkileri nedeniyle insanlar için büyük tehlike arz ederler. Bu nedenle, hortumların meydana geldiği bölgelerde evlerde korunmalı alanlar belirlenmesi önemlidir. Hortum yaklaştığında ise öncelikle bir kaleci gibi hareket ederek vücudunuzu koruyun.
- Binaların zemin katlarında veya bodrum katlarında kendinizi koruyun.
- Pencereleri, kapıları ve cam tavanları kapatın ve kilitli tutun.
- Hortum yaklaşırken güvenli bir yer arayın. Araçlarda ise, camları kapatın ve belinizi sıkı bir şekilde bağlayan bir kemer takın.
İnsanların en tehlikeli tarafındaki hortumlar, yağışların düşük olduğu ve büyük çöl alanlarında meydana gelir. Bu yüzden, hortumun ne zaman meydana gelebileceğini düşündüğünüzde, korunmalı alanı belirlemek hayati önem taşımaktadır.
Sel
Sel, dünyanın birçok bölgesinde görülen ve genellikle yoğun yağmur ya da kar erimesi sonucu oluşan doğal bir afettir. Selde canlılar ve yapılar büyük zarar görebilir. Bu nedenle, sel durumunda yapılması gerekenler konusunda bilgi sahibi olmak hayat kurtarıcı olabilir.
Sel durumunda, en yüksek yere çıkmak önemlidir. Elektrik hatlarından uzak durmak da son derece önemlidir. Sel sırasında suyun içinde yüzmemeye özen göstermek gerekmektedir. Suyun hızı düşük olsa bile, sel sırasında hareket etmek zor olabilir ve su berrak görünseler bile derin olabilir.
Sel durumunda da diğer doğal afetlerde olduğu gibi acil durum kitine sahip olmak ve acil durum planını önceden belirlemek hayat kurtarıcı olabilir. Sel durumunda, kurtarma ekipleri ile irtibat kurmak için bir radyo, battaniye, ve yiyecek/içecek bulundurmak önemlidir. Bunların yanı sıra, sel durumunun tehlikeli olduğu bölgelerde yaşayanlar evlerinin yüksek bir katına veya çatısına çıkmalıdırlar.
Ne Yapılmalıdır?
Sel felaketi, dünyanın birçok bölgesinde yoğun yağış veya kar erimesi nedeniyle gerçekleşmektedir. Bu durumda öncelikle en yüksek yere çıkılması gerekmektedir. Evinizdeyseniz eğer, mümkün olduğunda çatıya tırmanarak yüksek bir yere çıkabilirsiniz. Elektrik hatlarından ve direklerinden uzak durmak da oldukça önemlidir. Sel suyu, bu hatları devirebilir ve olası bir elektrik çarpması ile hayatınızı riske atabilirsiniz.
Ayrıca, sel sularında asla yüzmemelisiniz. Sel suları hızlı akar ve sizi kolaylıkla yer değiştirebilir. Bunun yanı sıra, sel sularında pek çok zararlı madde bulunabilir ve suda kalıcı zararlar verebilir. Bu nedenle, sel sularında yüzmek yerine, mümkünse bu suların içinden geçmemeye özen gösterin.
Tsunamiler
Tsunamiler, sismik aktivite sonucu deniz tabanında meydana gelen hareketler nedeniyle oluşan büyük dalgalar olarak bilinir. Bu dalgalardan kaynaklanan yıkıma neden olan büyüklük ve şiddetleri oldukça yüksek olabilir. Tsunamiler, susuz kıtaların en yakın komşuları olan pasifik adalarından kaynaklanmaktadır.
Bir tsunami, 10 metre kalınlığında bir su perdesi gibi görünebilir ve hızı saatte 800 km’ye kadar ulaşabilir. Bu nedenle, büyük bir yıkım potansiyeline sahiptir. Tsunamiler, dünyanın birçok bölgesinde etkili olabilir, ancak genellikle pasifik adalarında veya Japonya gibi denizde yer alan ülkelerde görülür.
Bir tsunaminin oluştuğu anlaşıldığında, hemen yüksek bir binaya veya tepenin üzerine çıkın. Ayrıca, deniz kıyısından uzaklaşın ve suyun çekilmesine yönelik uyarıları ciddiye alın. Tsunami tarafından etkilenebilen alanlarda yapıların yerleşiminin, suyun olası gel git hareketlerine göre yapılması önerilmektedir.
Ne Yapılmalıdır?
Tsunami durumunda, doğru adımlar atmak hayat kurtarıcı olabilir. Bu nedenle, ilk olarak en yüksek binaya çıkın. Bu binanın yüksekliği, tsunami dalgasının sizi sular altında bırakmasını engelleyebilir.
Etrafta dolaşmak, dalganın geldiği yönü tespit etmeniz zorlaşabilir ve size sağlayacak bir yararı olmaz. Ayrıca, suların geri çekildiğini fark ederseniz açık alana kaçın. Bu suların geri çekilmesi, yakında bir tsunami dalgası geldiğini gösterir.
Bunların yanı sıra, tsunami alarmını duyduğunuzda ya da yetkililer sizi tahliye etmek istediğinde, acele etmeden ve panik yapmadan hareket edin. Acil durum çantası hazırlayın ve evden hızlıca ayrılın.
Önleme ve Hazırlık
Doğal afetlere hazırlıklı olmak, hayatta kalmak için önemlidir. Acil durum kitleri, doğal afet sırasında hayatta kalmak için gereken temel malzemeleri içerir. Bu kitlerde ilk yardım malzemeleri, yiyecekler, su, battaniye, el feneri ve radyo bulunmalıdır. Bu malzemelerin yanı sıra, hijyen malzemeleri ve kişisel koruyucu ekipmanlar da bir acil durum kitinde bulunmalıdır.
Aynı zamanda, bir acil durum planı belirlemek de hayatta kalabilmenin önemli bir yoludur. Acil durum planı, bir afet sırasında yapılacak adımları ve aile bireylerinin nerede buluşacağını belirler. Plan aynı zamanda acil durum telefon numaralarını, güvenli bir yola ve toplanma alanına sahip olmanızı tavsiye eder.
Doğal afetlere karşı hazırlıklı olmak, hayatta kalmanın bir diğer önemli yolu da evlerinizi güvenli hale getirmektir. Güvenli olmayan yapılar afet sırasında ciddi yıkım nedeni olabilir. Kimyasal depolama alanlarından uzak durmak ve binanın güçlendirilmesi gibi adımlar, evleri afetlere karşı daha güvenli hale getirir.
Acil Durum Kitinde Neler Olmalıdır?
Doğal afetlere hazırlıklı olmak için önemli olan acil durum kitleri, afet durumunda yardımcı olacak malzemeleri içermelidir. Bu kitlerde bulunması gereken temel malzemeler şunlardır:
- İlk yardım malzemeleri: Bandaj, sterilize pamuk, antiseptik, sargı bezi gibi malzemeler bulunmalıdır.
- Yiyecekler: Fındık, kuru meyve, ton balığı gibi dayanıklı ve enerji sağlayacak yiyecekler bulundurmak önemlidir.
- Su: En azından iki gün yetecek kadar su bulunmalıdır.
- Battaniye: Soğuk havalarda ısınmak için battaniye bulundurmak önemlidir.
- El feneri ve radyo: Afet durumunda haber almak ve aydınlatma için el feneri ve radyo bulunmalıdır.
Bu malzemelerin yanı sıra, her bireyin kişisel ihtiyaçlarına göre ilaçlar ve mevcut sağlık durumuna göre ek malzemeler de kitlere eklenebilir.
Acil Durum Planı Nedir?
Acil durum planı, doğal afetler gibi beklenmedik durumlar sırasında ne yapılacağını belirlemek için hazırlanan bir planı ifade eder. Bu plan, hayatınızı kurtarmak için önemlidir ve afet sırasında yapılacaklara ilişkin ayrıntılar içermektedir.
Bu planın önemli unsurları, evde bir toplanma alanının belirlenmesi gibi basit konuları da içermektedir. Nerede yaşadığınıza bağlı olarak, katastrof sonrası uygun bir toplanma alanı seçmek farklı zorluklar ortaya çıkabilir. Örneğin, sel afetleri için en yüksek yere çıkmak önerilirken, güvenli bir yer seçmek için afet cinsi göz önünde bulundurulmalıdır.
Bir diğer önemli unsur, acil durum telefon numaralarının liste halinde hazırlanmasıdır. Doğal afetler sırasında, hızlı bir şekilde hareket etmek hayat kurtarıcı olabilir. Bu nedenle, acil durum numaralarının listesi, afet öncesi hazırlanan bir planın parçası olmalıdır.
Ayrıca, acil durum çıkış yolları da aynı şekilde belirlenmelidir. Bu çıkış yolları, kurtarma ekibi için kolay erişilebilir olmalı ve afet sırasında kaçışı kolaylaştıracak niteliklerde olmalıdır.
Acil durum planı hazırlamak sadece birkaç saat alabilir ancak doğal afetler gibi beklenmedik felaketler sırasında hayatınızı kurtarabilir. Bu nedenle, burada özetlenen ipuçlarına uyarak, siz de bir acil durum planı oluşturabilirsiniz.
