Neden binlerce yıllık antik Roma iskeleleri hala gerçek beton adalar gibi sağlam dururken, yalnızca onlarca yıl önce inşa edilen modern beton yapılar rüzgar ve dalgaların saldırısı nedeniyle parçalanıyor? Cevap şu ana kadar belgelenmemiş bir Roma tarifinde yatıyor.
Utah Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, deniz suyunun asırlık Roma betonundan yapılmış iskeleler ve dalgakıranlar boyunca filtrelenmesiyle, birbirine kenetlenen minerallerin büyümesi nedeniyle yapıların aslında giderek daha güçlü hale geldiğini keşfettiler – laboratuvar ortamında yetiştirilmesi nadir veya pahalı olan bazı mineraller de dahil.
American Mineralogist dergisinde yayınlanan çalışma, deniz suyunun iskele ve dalgakıranlardaki betonun içinden süzülmesiyle inşaatta kullanılan volkanik külün bir kısmını çözdüğünü ortaya çıkardı . Bu, sızan sıvılardan Al-tobermorit ve filipsit gibi yeni minerallerin büyümesine olanak tanır. Şekil olarak volkanik kayalardaki kristallere benzeyen bu mineraller, daha sonra antik betonun içindeki boşluklarda birbirine kenetlenen plakalar oluşturarak betonun zamanla daha güçlü olmasını sağladı.
Bu, elementler tarafından aşındırılan ve deniz suyunun sızmasıyla gözenekler ve boşluklar tehlikeye girdiğinde giderek daha fazla çatlayan ve kırılgan hale gelen modern beton yapıların başına gelenin hemen hemen tersidir.
Peki neden Roma tarzı beton kullanmıyoruz? Bir kere tarifini bilmiyoruz. İnsan bilgisinin zirvesinde olduğumuzu düşünebiliriz, ancak eskiler zaman içinde kaybolan değerli bilgilere sahipti .
Utah Üniversitesi jeologu ve araştırmanın başyazarı Marie Jackson, antik Roma metinlerini incelemesine rağmen deniz harcını karıştırmak için henüz kesin bir yöntem keşfedemedi. Doğru karışımı yeniden oluşturmak için jeoloji mühendisleriyle birlikte çalışan Jackson, bir basın bülteninde “Tarif tamamen kaybolmuştu” dedi .
Ayrıca yük taşıma sorunu da var. Deniz suyundan güç kazanması çok uzun zaman alan bu Roma yapılarında “antik” anahtar kelimedir. Bir Roma tarifi kullanılarak inşa edilen genç çimento, muhtemelen en azından başlangıçta modern kullanımı karşılayacak basınç dayanımına sahip olmayacaktır.
Ancak bu, Romalı mühendislik bilgisini kullanarak beton karışımı hazırlamanın faydalı olmayacağı anlamına gelmiyor . Beton , örneğin yeni inşa edilen gelgit lagünlerinde ve diğer deniz veya denize bitişik yapılarda çelik ve modern beton gibi diğer aşınabilir yapı malzemelerinin yerine potansiyel olarak kullanılabilir.
